Τα μυστικά του καφέ

Ο καφές είναι ένα παγκόσμια διαδεδομένο ρόφημα, το οποίο κατασκευάζεται από τα καβουρδισμένα και αλεσμένα σπέρματα της καφέας ή καφεόδεντρου. Ο καφές έχει αναζωογονητική δράση, η οποία οφείλεται στο βασικό του συστατικό, την καφεΐνη, ένα αλκαλοειδές συστατικό που υπάρχει στους σπόρους των καρπών του. Υπολογίζεται ότι η διαδικασία ετοιμασίας του ροφήματος επαναλαμβάνεται παγκοσμίως πάνω από 400 δισεκατομμύρια φορές το χρόνο.

Πίνεται από το 90% του ενήλικου πληθυσμού. Για εκατομμύρια άτομα αποτελεί αληθινό πάθος. Ο καφές είναι μία απόλαυση της καθημερινής ζωής. Αλλά επικρατούν πολλές λανθασμένες απόψεις για τις ιδιότητές του και τις συνέπειές του στην υγεία.
Ας ξεκαθαρίσουμε την αλήθεια από τον μύθο.

Ο καφές έχει κατηγορηθεί κυρίως για ένα συστατικό του, την καφεΐνη. Η καφεΐνη είναι μία φυσική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα, στους σπόρους ή στα φρούτα, σε περισσότερα από 60 φυτά.
Σ' αυτά συμπεριλαμβάνονται ο καφές, τα cocoabeans, τα colanuts και τα φύλλα τσαγιού, που χρησιμοποιούνται για να φτιάξουμε πολλά αγαπημένα μας αναψυκτικά ή ροφήματα, όπως καφέ, τσάι, ποτά τύπου cola και τρόφιμα όπως η σοκολάτα.
Η καφεΐνη παρασκευάζεται και συνθετικά, για να χρησιμοποιηθεί σαν ενισχυτικό γεύσης σε μερικά προϊόντα τροφίμων.
Οι άνθρωποι αρέσκονταν στα ροφήματα που περιείχαν καφεΐνη από τα αρχαία χρόνια. Από το 2700 π.χ. ο Κινέζος Αυτοκράτορας ShenNung έπινε ζεστό τσάι. Ο καφές άρχισε να χρησιμοποιείται στην Αφρική γύρω στο 575 μ.Χ., όταν οι κόκκοι χρησιμοποιούνταν σαν χρήματα και καταναλώνονταν ως τρόφιμα.
Η μακροχρόνια δημοτικότητα των ροφημάτων, που φυσικά περιέχουν καφεΐνη, επικυρώνει την ποιότητα των ιδιοτήτων της. Ας σημειωθεί, ότι σε μερικά ελαφρά ροφήματα, η καφεΐνη προστίθεται σε μικρές ποσότητες σαν ένα συστατικό κλειδί για την απόδοση γεύσης, που προάγει τη μοναδική γεύση σε κάθε προϊόν.

Καφεΐνη

Γνωρίζουμε ότι ακόμη και ένα φλιτζάνι καφέ είναι δυνατόν να προκαλέσει αντιδότηση στο φάρμακο που παίρνουμε, οπότε πρέπει να τον αποφεύγουμε, ή να τον αντικαθιστούμε με ένα από τα πολλά υποκατάστατα που υπάρχουν στην αγορά για εμάς. Γιατί η καφεΐνη είναι πολύ δυνατή ουσία. Οι γεροί καταναλωτές καφεΐνης μπορεί να φλερτάρουν με μερικούς μακροπρόθεσμους κινδύνους, αφού πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση καφέ αυξάνει τα επίπεδα συνολικής χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων στον ορό αίματος και μπορεί να μειώσει την καλή χοληστερίνη (HDL), που θεωρείται ότι προστατεύει την καρδιά.  

Κι αφού η καφεΐνη διεγείρει την έκκριση γαστρικού οξέος, μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τα πεπτικά έλκη. Μάλιστα, η ποσότητα που περιέχεται σε 5 ή 6 φλιτζάνια καφέ είναι ικανή να μας κάνει νευρικούς και ευέξαπτους, ή να μας προκαλέσει γαστρίτιδα.

Επίσης, η καφεΐνη μπορεί να προωθήσει τους ινοκυστικούς (επώδυνους, μη καρκινικούς) όγκους του μαστού.

Οι μελέτες που συνδέουν την καφεΐνη με ελαττώματα εκ γενετής έχουν γίνει θέμα μεγάλης διαμάχης, αλλά έχουν προκαλέσει αρκετή ανησυχία στους επιστήμονες του FDA οι οποίοι έχουν εκδώσει προειδοποίηση για τις έγκυες γυναίκες. Αν αυτό δεν σας αρκεί, μάθετε ότι ο καφές περιλαμβάνεται σε μια λίστα τροφών (μαζί με το τσάι) που παρεμβαίνουν στην απορρόφηση σιδήρου.

Και αν κάποιος μπορούσε να πιει 40 φλιτζάνια καφέ σε μια μέρα (!) θα είχε συμπτώματα παρόμοια με ορισμένων σοβαρών διανοητικών παθήσεων, ενώ υπάρχει ακόμα και ο κίνδυνος να πάθει και καρδιακή προσβολή.

Η καφεΐνη στο φλιτζάνι μας

Παραδόξως, όσο λιγότερο καβουρδίζεται, τόσο περισσότερο όξινος γίνεται ο καφές, συνεπώς ο γαλλικού τύπου και ο εσπρέσο, τους οποίους ο περισσότερος κόσμος θεωρούν δυνατούς καφέδες, προκαλούν λιγότερη διαταραχήαπό όσο ο γνωστός ως "σουρωτός" ή αμερικανικού τύπου καφές.

Καφέδες ντεκαφεϊνέ

Για καφέ με χωρίς σχεδόν καφεΐνη υπάρχει ο «ντεκαφεϊνέ» (decafeine), που τον παρασκευάζουν οι περισσότερες μάρκες καφέδων. Όμως η συνηθέστερη μέθοδος εξαγωγής της καφεΐνης χρησιμοποιεί ένα χημικό διαλύτη και η ιστορία αυτών των διαλυτών είναι αρκετή για να μας κάνει νευρικούς.

Στα μέσα της δεκαετίας του 70, μετά από χρόνια χρήσης στην αποκαφεϊνοποίηση, ανακαλύφθηκε ότι ο διαλύτης τριχλωροαιθυλένη προκαλεί καρκίνο του ήπατος σε ποντίκια. Αλλά ποτέ δεν απαγορεύτηκε επίσημα. Οι περισσότεροι όμως επεξεργαστές την αντικατέστησαν οικειοθελώς με χλωρίδιο μεθυλενίου,το ενεργό συστατικό στην αφαίρεση μπογιάς. Παρά τις πρώτες διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια του, μετά από ευρεία χρήση για έξι χρόνια περίπου, ανακηρύχτηκε καρκινογόνο και το χλωρίδιο μεθυλενίου. Και αυτό δεν έχει απαγορευτεί και συνεχίζει να χρησιμοποιείται.

Με μια ματιά η συνήθεια του καφέ …

·    Δίνει περίπου 150-200mg καφεΐνης ανά φλιτζάνι.
·    Η καφεΐνη διεγείρει την όρεξη που μπορεί να αμφισβητήσει τα προγράμματα απώλειας βάρους.
·    Η καφεΐνη συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα μέχρι και 30%.
·    Η καφεΐνη διεγείρει τα αυξημένα επίπεδα της κορτιζόλης που συμβάλλουν στην αρθρίτιδα, παχυσαρκία, ο διαβήτης και η κατάθλιψη.
·    Η καφεΐνη αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης στο αίμα δημιουργώντας ανάγκη για ζάχαρη.
·    Η καφεΐνη αφυδατώνει το σώμα, όπου το σώμα χάνει ένα φλιτζάνι νερό για κάθε φλυτζάνι του καφέ που καταναλώνονται.
·    Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, πόνος των μυών και και των αρθρώσεων, δυσκοιλιότητα, καούρα και εξανθήματα.
·    Η καφεΐνη έχει υψηλή οξύτητα, προκαλώντας μια ανισορροπία του pH στο σώμα.
·    Μετά από ένα μόλις φλυτζάνι καφέ, λόγω της καφεΐνης χρειάζονται 16 με 18 ποτήρια νερό για να επανέλθει το pH στα φυσιολογικά του επίπεδα.
·    Το μυστικό για την υγεία είναι να διατηρηθεί μια ισορροπία του pH σας, καθώς το όξινο περιβάλλον είναι λιμάνι για τις ασθένειες.